Wanneer we verandering willen in de samenleving — in mobiliteit, voedsel, energie, zorg, ruimte, arbeid — richten we onze blik vaak op wat mensen kunnen doen. Wat wij moeten aanpassen, ontwikkelen, afbouwen of versnellen.
Maar wat als we ook kijken naar wat de Aarde zelf al doet?
Wat als we verkennen hoe bodemleven, luchtstromen, schimmels, water, dieren en cycli nú al bijdragen aan die verandering? En wat het van ons vraagt om met die krachten samen te werken — niet ertegenin?
Hoe draagt de Aarde bij? is een systemische werkvorm om dat gesprek te voeren. Met je team, in je organisatie, of rond een concreet project. Ze helpt om sociale en ecologische verandering niet alleen te plannen, maar ook te voelen, te begrijpen in samenhang, en te dragen in samenwerking.
Je werkt samen rond een groot blad, met een concreet thema in het midden. Daaromheen verzamel je alles wat leeft, beweegt en samenhangt:
de bijdragen van de Aarde (zoals bodem, water, wind, schimmels, cycli...)
de keuzes en systemen van mensen (beleid, gewoonten, technologie...)
de spanningen, blokkades, mogelijkheden die daaruit zichtbaar worden
Wat ontstaat, is een systeemkaart: intuïtief, meerstemmig, nooit ‘af’. Ze groeit tijdens het gesprek. Deelnemers verbinden wat ze weten, wat ze aanvoelen en wat ze ontdekken. Zo wordt zichtbaar wat eerder verspreid zat in kennis, observaties en ervaringen van deelnemers.
Wat de werkvorm op gang brengt
De kracht van deze werkvorm ligt in het feit dat ze iets opent waar we zelden tijd voor nemen.
de meer-dan-menselijke intelligentie in beeld brengen
systeemdenken combineren met waarneming en verbeelding
van observeren naar samenwerken gaan
Neem bijvoorbeeld het thema een samenleving zonder afval. Veel teams zouden beginnen bij sorteerbeleid, circulair design of gedragscampagnes. In deze verkenning krijg je ook andere stemmen aan tafel: schimmels die restmateriaal omzetten, vogels die nesten maken van afval, getijden die materialen verplaatsen, bodemleven dat kringen sluit.
Dat gesprek opent een ander perspectief. Collega’s brengen inzichten binnen die zelden uitgesproken worden. De systeemkaart toont verbanden en kansen. En de afsluitende vraag wat kunnen wij doen om met deze Aarde samen te werken? brengt het gesprek naar actie, zonder het grotere geheel uit het oog te verliezen.
Wil je dit ook eens proberen? De volledige methodiek met 12 suggesties tot gespreksthema’s, heldere instructies en begeleidende vragen kun je hier downloaden
💬 Laat ons weten wat het je bracht. Samen maken we de Gaia Shift.